“GOm Show-Âm thanh từ gốm” – chương trình nghệ thuật sáng tạo, nơi những thanh âm từ gốm Việt được đánh thức và ngân vang trong dòng chảy nghệ thuật đương đại, sẽ được công diễn vào 28 và 29/6 tại Nhà hát Lớn Hà Nội.
Lấy cảm hứng từ văn hoá gốm, dự án nghệ thuật âm nhạc sáng tạo “GOm Show – Âm thanh từ gốm” do nhóm nghệ sĩ Đàn Đó trình diễn là hành trình âm thanh sử dụng thủ pháp ước lệ, nơi chiếc bàn xoay gốm trở thành người dẫn chuyện, và từng vật dụng gốm như chum, vại, niêu, chiêng, chuông… trở thành những nhạc cụ có tiếng nói, có thanh âm trong trẻo.
Câu chuyện của đất, của con người sẽ được kể lại bằng một ngôn ngữ không lời trong không gian âm thanh – văn hoá đa sắc. Người nghe sẽ được bước vào một thế giới giàu cảm nhận – nơi từng lớp âm thanh đánh thức trí tưởng tượng, gợi mở ký ức văn hoá, dẫn dắt người nghe đi qua “sáng – hội – chiều – về”.
Các nghệ sĩ biểu diễn trong GOm Show.
Ông Đỗ Tuấn Anh, đại diện ban tổ chức, chia sẻ: “Đối với chúng tôi, âm nhạc bản địa còn là một hình thức để ứng xử văn hóa, thể hiện sự tôn trọng với thiên nhiên, con người và với đời sống tinh thần của từng vùng đất. Mỗi âm thanh, mỗi chất liệu được gìn giữ và sử dụng đều mang theo sự thấu cảm với cộng đồng đã sản sinh ra nó.
Chúng tôi đều mang khát vọng đưa âm nhạc bản địa của đất nước mình ra thế giới để những giai điệu mộc mạc, đầy chiều sâu ấy cất lên như một tiếng nói chân thật và độc đáo của Việt Nam trên bản đồ toàn cầu”.
Chương trình sử dụng các nhạc cụ đặc biệt được nhóm tác giả tự nghiên cứu và chế tác như: Trống chum (sử dụng chum sành và săm xe tạo âm siêu trầm như một chiếc đàn bass khổng lồ); Trống lãng (hình tựa bánh dày, âm trầm ấm như tiếng vọng từ lòng đất); Chiêng sành và Chuông sành (tạo âm bằng đất nung với cấu trúc âm sắc độc đáo, mỗi chiếc là một bản thể âm thanh riêng biệt); Gốm xoay (cộng hưởng bằng xoay tay trên miệng gốm, tạo hiệu ứng ngân vang mềm mại); Đàn niêu (âm thanh dịu dàng ngân lên từ niêu đất)…
Nhóm nghệ sỹ chia sẻ về chương trình trong cuộc gặp gỡ báo chí ngày 10/6.
Theo nghệ sỹ Đinh Anh Tuấn, nhóm Đàn Đó được thành lập từ hơn 12 năm trước, với hành trình sáng tạo nhất quán trên nền tảng chất liệu bản địa. Với triết lý “lấy văn hóa làm gốc rễ, lấy con người làm năng lượng”, mọi dự án của nhóm đều khởi phát từ chất liệu và tinh thần Việt, tạo nên các tác phẩm nghệ thuật đậm chất bản địa và mang tinh thần đương đại.
“GOm Show không chỉ đánh dấu một cột mốc mới trong hành trình nghệ thuật của nhóm Đàn Đó, mà còn mở ra một bước tiến đặc biệt trong dòng chảy nghệ thuật đương đại Việt Nam. Dự án là sự tiếp nối và chuyển giao giữa hai thế hệ nghệ sỹ – những người sáng lập giàu kinh nghiệm và lớp nghệ sỹ trẻ đầy tiềm năng, đây là lần đầu tiên chương trình có sự tham gia của các nghệ sĩ trẻ như Dương Thị Mến, Lê Duy, Nguyễn Trà Hương, Nguyễn Trà Giang, Đàm Văn Huy… ” anh Đinh Anh Tuấn cho biết.
Đây cũng là bước phát triển tiếp theo của dòng âm nhạc sáng tạo dựa trên chất liệu văn hóa bản địa, với hệ thống nhạc cụ mới được chế tác từ gốm, đất nung, mang lại những âm thanh hoàn toàn mới mẻ. “GOm Show” vừa gìn giữ chiều sâu truyền thống, vừa đổi mới phương thức tiếp cận – để văn hóa không chỉ được lưu giữ mà còn tiếp tục được sống, ngân vang và lan tỏa.
Nghệ sĩ biểu diễn trống chum
Nghệ sĩ Nguyễn Quang Sự – người chế tác các nhạc cụ này từ ý tưởng tập thể của các anh em nghệ sĩ nhóm Đàn Đó – cho biết anh rất thích tìm tòi nhạc cụ, âm thanh mới. Lần này anh và đồng nghiệp tập trung khai thác chất liệu gốm, thay vì chất liệu tre như trước đây.
Anh Sự cho biết, đàn niêu là cái đầu tiên sáng tạo. Đó là cây đàn cho những âm thanh giúp tâm trạng rất thư thái. Nhưng chiếc đàn này vẫn còn bị ảnh hưởng bởi thời tiết rất lớn. Chiếc chuông sành cho âm thanh trong vắt, thánh thiện, mang đến cảm giác dễ chịu.
GOm show gồm 8 tác phẩm, diễn liên tục trong một giờ, chỉ có âm nhạc và những chuyển động của nghệ sĩ, không có người dẫn chương trình. Âm nhạc là ngôn ngữ duy nhất.
Các nghệ sĩ tham gia show diễn mới “Gom Show – Âm thanh từ gốm”
Từ “Quay về,” “Thời đó,” “Xuôi dòng” đến “Tìm Hani,” “Gom”… mỗi chương mục là tiếng nói riêng từ các cộng đồng dân tộc bản địa như M’nông, Tày, Lô Lô, Nùng Dín, Ê Đê, Hà Nhì… kết hợp cùng nhạc cụ dân gian, nhạc cụ sáng tạo và yếu tố trình diễn.
Sau hai đêm diễn ra mắt vào cuối tháng 6, GOm show dự kiến diễn thường xuyên tại Hà Nội vào cuối tuần, nhắm đến đối tượng chủ yếu là khách du lịch quốc tế, tăng thêm suất diễn vào năm sau.
H.NGA