Mối lo ngại phá sản ngày càng gia tăng khi thời gian ân hạn cho các khoản vay sẽ nhanh chóng kết thúc vào năm 2022.
Các công ty ở Nhật Bản đang vay nhiều hơn nhưng kiếm được ít hơn, tiềm tàng khả năng vỡ nợ. Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tại Nhật Bản đang gặp khó khăn về tài chính, do tỷ lệ trả nợ được tính bằng cách chia số dư nợ cho lợi nhuận hàng năm từ các hoạt động kinh doanh cốt lõi, đã tăng vọt vào cuối tháng 3 lên mức kỷ lục kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
Chủ một nhà hàng gà nước gần ga Kanda ở Tokyo cho hay: “Tôi không nghĩ mình có thể sống sót qua mùa đông năm nay nếu Covid-19 lại lan rộng và buộc phải cắt giảm hoạt động kinh doanh”. Mặc dù sức chứa chỉ khoảng 20 người, nhà hàng thường chi tới 3 triệu yên (26.000 đô la) hàng tháng cho các chi phí ngoài tiền thuê mặt bằng và tiền lương. Bên cạnh đó, chủ kinh doanh chỉ ra hoạt động hiện tại rất cầm chừng, nhà hàng gần như hết sạch tiền và thâm hụt hàng nghìn yên hàng tháng. Lỗ chồng lỗ, “đóng cửa nhà hàng vẫn là một trong số những lựa chọn”, người này chia sẻ.
Theo hiện trạng trước mắt, các công ty ở Nhật Bản đang vay nhiều tiền hơn nhưng thu nhập hầu như không tăng. Theo dữ liệu do Viện Nghiên cứu Chính sách tổng hợp, gánh nặng trả nợ được tính bằng cách chia nợ cho thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu hao (EBITDA) ở mức 4,9 lần vào cuối tháng 3, gần bằng 5,2 lần vào cuối tháng 3 năm 2009 sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Con số này đại diện cho số năm cần thiết để trả nợ nếu lợi nhuận hàng năm được sử dụng riêng cho mục đích này.
Thời hạn thanh toán đang thu hẹp đối với các công ty vừa và nhỏ. Theo Tổng Điều tra Kinh tế Nhật Bản năm 2016, các doanh nghiệp vừa và nhỏ bao gồm cả chủ sở hữu tư nhân chiếm 99,7% tổng số doanh nghiệp và 68,8% tổng số nhân lực. Tin tốt là số vụ phá sản phần nào được kiểm soát. Trong nửa đầu của năm tài chính 2021, số lượng các doanh nghiệp vỡ nợ giảm 24% so với một năm trước đó xuống mức thấp nhất trong 57 năm là 2.937 trường hợp, theo Tokyo Shoko Research.
Số vụ phá sản suy giảm phản ánh sự trì hoãn của chính phủ và các tổ chức tài chính. Các khoản cho vay không lãi suất đã không được phân bổ tới các viện tài chính tư nhân và liên kết với số tiền tổng cộng hơn 40 nghìn tỷ yên. Đối với hơn một nửa số người vay, thời hạn trả nợ gốc là cuối năm 2022. Nếu Covid-19 gia tăng và ảnh hưởng đến hoạt động của các công ty một lần nữa, nhiều doanh nghiệp có khả năng không thể trả các khoản vay. Một nhà sản xuất vật liệu đóng gói ở Tokyo bị phá sản vào cuối tháng 8 là ví dụ điển hình. Công ty đã nhận tài trợ vốn đầu tư tích cực thông qua các khoản vay thân thiện với người vay nhưng ảnh hưởng từ đại dịch quá nặng nề khiến nhà máy không thể trụ vững. Như vậy, để hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chính phủ phải thực hiện các biện pháp giúp giới kinh doanh tự tăng thu nhập thay vì cho vay nhiều hơn.
TL (theo Nikkei Asia)
