9 chuyên khoa từ điều trị đến dự phòng cùng thảo luận về lợi ích của giải pháp phòng ngừa zona, giúp người có bệnh lý nền giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.
Các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực từ điều trị đến dự phòng cùng thảo luận về giải pháp phòng ngừa zona tại Hội thảo khoa học “Phối hợp đa chuyên khoa – Ngừa zona toàn diện” (HN)
Hơn 9 năm qua, ông N.V.Đ., 67 tuổi ở Bắc Giang, chấp nhận sống chung với cơn đau thần kinh sau zona. Trải qua nhiều cơn đau liên tục, có các cơn trội lên như điện giật, thậm chí khi mặc áo chạm vào vết thương khiến ông không chịu nổi. Trong suốt 3 năm đầu, ông đau đến mất ngủ nên sụt 20kg. Ông đã được điều trị bằng các thuốc giảm đau phối hợp bao gồm cả thuốc chống trầm cảm nhưng chỉ đáp ứng một phần nhỏ.
Cùng tình cảnh, ông P.V.G, 71 tuổi tại Hà Nội, có tiền sử đái tháo đường và tăng huyết áp suốt 10 năm qua, với đường máu khó kiểm soát. Hai năm trước, ông G. phát hiện mụn phỏng zona lan ra toàn bộ tay phải từ gáy xuống. Ba tuần sau, vết thương có dấu hiệu lành nhưng ông lại bị đau dữ dội như bỏng buốt, cực kỳ khó chịu khi chạm vào cánh tay. Ăn uống, tắm rửa, sinh hoạt đều rất khó khăn, thậm chí ông bị mất ngủ trầm trọng do đau và căng thẳng khiến tâm trạng ông rất chán nản, tiêu cực.
PGS. TS. BS CK2. Nguyễn Văn Liệu, Trưởng khoa Thần Kinh – Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Trường hợp trên chỉ là hai trong số nhiều người lớn tuổi có bệnh lý nền tại Việt Nam được chẩn đoán mắc zona thần kinh được chia sẻ bởi PGS. TS. BS CK2. Nguyễn Văn Liệu, Trưởng khoa Thần Kinh – Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tại hội thảo. PGS cũng cho biết: “Hiện nay, việc điều trị đau thần kinh sau zona còn rất khó khăn do phần lớn phải điều trị đa mô thức, bệnh nhân phải gánh chịu các tác dụng phụ khiến chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng.” *
PGS. TS. Nguyễn Trung Anh, Chủ tịch Hội Lão Khoa Việt Nam, Giám đốc bệnh viện Lão khoa Trung ương
“Tại Việt Nam, gần 2/3 người từ 60 tuổi có bệnh lý mạn tính, trong đó hơn phân nửa số người có nhiều bệnh nền cùng lúc2. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng bệnh mạn tính đồng mắc là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc zona1 và nguy cơ này càng cao hơn khi bệnh nhân có nhiều bệnh lý đồng mắc3-6”. PGS. TS. Nguyễn Trung Anh, Chủ tịch Hội Lão Khoa Việt Nam, Giám đốc bệnh viện Lão khoa Trung ương chia sẻ trong phát biểu khai mạc tại hội thảo khoa học “Phối hợp đa chuyên khoa – Ngừa zona toàn diện”. Chuỗi hội thảo được tổ chức bởi Hội Lão Khoa Việt Nam, thu hút sự tham gia của hơn 500 cán bộ y tế từ các bệnh viện và hiệp hội y khoa tại Hà Nội và TP.HCM, cùng với sự đồng hành của GSK Việt Nam.
GS.TS. Trương Quang Bình, Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Chủ tịch Phân hội Xơ vữa động mạch, Hội Tim mạch học Việt Nam
GS.TS. Trương Quang Bình, Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Chủ tịch Phân hội Xơ vữa động mạch – Hội Tim mạch học Việt Nam cho biết: “Bệnh nhân tim mạch có nguy cơ mắc zona cao hơn 34% so với thông thường. Đặc biệt, khi mắc zona, bệnh nhân tim mạch đang ổn định có thể xảy ra các biến cố tim mạch nguy hiểm như đột quỵ, cơn thoáng thiếu máu não, nhồi máu cơ tim… Dù không nhiều, nhưng các biến cố này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa zona ở bệnh nhân tim mạch là vô cùng quan trọng”.
Zona cũng ảnh hưởng tiêu cực đến việc kiểm soát đường huyết. Người bệnh trên nền đái tháo đường sẽ có nguy cơ mắc bệnh zona và các biến chứng nặng hơn hoặc kéo dài hơn, như nhiễm khuẩn thứ phát, đau, chậm lành vết thương1. Trong khi đó, zona trên nền bệnh hô hấp mạn tính có thể làm tăng nặng các triệu chứng phổi tắc nghẽn mạn tính, khó thở, hoặc tăng tỷ lệ xảy ra đợt kịch phát 1.
Không chỉ có thể ảnh hưởng đáng kể đến cả tinh thần và thể chất, bệnh zona còn có thể gây ra gánh nặng y tế, tài chính và xã hội. Việc điều trị, đặc biệt với những biến chứng kéo dài, có thể kéo theo nhiều chi phí liên quan như thăm khám, chăm sóc ban đầu, điều trị nội ngoại trú, hay nằm viện kéo dài7-9.
PGS.TS. Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất
Tại hội thảo, PGS.TS. Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai tư vấn dự phòng tại các bệnh viện và cơ sở y tế: “Việc tiếp cận dự phòng sớm và phối hợp đa chuyên khoa đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân hiểu rõ nguy cơ và biến chứng tiềm ẩn của zona thần kinh, đặc biệt ở những người có bệnh lý nền. Khi được tư vấn đầy đủ kịp thời, bệnh nhân có thể chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng, cũng như tăng cường kiểm soát bệnh lý mạn tính hiệu quả hơn. Đây không chỉ là giải pháp giúp cải thiện chất lượng sống mà còn góp phần giảm gánh nặng lên hệ thống chăm sóc sức khỏe.”
PGS.TS. BS. Phạm Quang Thái, chuyên gia từ Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương
Công nghệ chất bổ trợ: Bước tiến mới trong phòng ngừa bệnh truyền nhiễm cho người lớn và người có bệnh nền. PGS.TS. BS. Phạm Quang Thái, chuyên gia từ Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, cho biết tại hội thảo: “Công nghệ chất bổ trợ tiên tiến giúp tăng khả năng tạo miễn dịch mạnh mẽ và kéo dài hơn, giúp người lớn tuổi và người có bệnh nền được bảo vệ tốt hơn trước các bệnh truyền nhiễm cũng như các biến chứng nặng nề.” Ông cũng nhấn mạnh lợi ích của việc phòng ngừa zona với công nghệ mới, một giải pháp đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia phát triển như Mỹ, Canada, Úc, Đức, Thụy Sĩ và hơn 30 quốc gia khác trên thế giới.
BS. Phạm Thị Mỹ Liên, Chủ tịch GSK Việt Nam
Phạm Thị Mỹ Liên, Chủ tịch GSK Việt Nam chia sẻ cam kết tiếp tục mang những giải pháp y tế đột phá cho người Việt Nam được tiếp cận: “Tại GSK, chúng tôi không ngừng nghiên cứu và phát triển các giải pháp tiên tiến nhằm tăng khả năng phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt cho nhóm người lớn và người có nguy cơ cao. Chúng tôi tự hào khi được hợp tác chặt chẽ với các cơ quan hữu quan, hiệp hội và đội ngũ chuyên gia y tế tại Việt Nam để cùng chung tay giải quyết những thách thức y tế quan trọng. Với nỗ lực không ngừng, chúng tôi mong muốn góp phần giảm thiểu gánh nặng bệnh tật, giúp người dân nâng cao chất cuộc lượng sống và được bảo vệ sức khỏe trong suốt các giai đoạn của cuộc đời.”
Tài liệu tham khảo:
- Tài liệu tham khảo “Dự phòng bệnh zona bằng vắc xin”
- Le, Dung & Giang, Long. (2016). International Journal on Ageing in Developing Countries. 1. 113-132.
- Huang CT et al. J Clin Endocrinol Metab 2022;107:586–597
- Muñoz-Quiles C et al. Hum Vaccin Immunother 2017;13:2606–2611
- Muñoz-Quiles C et al. BMC Infect Dis 2018;18:203
- Guignard AP et al. Infection 2014;42:729–735
- Gater A et al. BMC Public Health 2015;15:193;
- Panatto D et al. Hum Vaccin Immunother 2015;11:245–
- Meyers JL et al. Vaccine 2019;37:1235–1244 (plus supplementary material)
Nguyễn Thanh
