Năm nay, Tết Đoan Ngọ (5/5 âm lịch) nhằm ngày 7/6/2019. Những món ăn để “giết sâu bọ” ngày Tết Đoan Ngọ ở nước ta rất phong phú, đa dạng theo vùng miền. Mỗi món ăn, người Việt đều gửi gắm và duy trì nét đẹp văn hoá, nét đẹp tâm linh từ bao đời.
Mỗi vùng miền có những món ăn đặc trưng để “giết sâu bọ” trong ngày Tết Đoan Ngọ (Ảnh minh họa)
Điểm danh 7 món ăn gắn liền với Tết Đoan Ngọ, đã trở thành những món truyền thống, không thể thiếu trong ngày lễ đặc biệt này, đặc trưng cho các vùng miền của Việt Nam.
1. Cơm rượu nếp (phổ biến các vùng)
Với ý nghĩa giết sâu bọ, cơm rượu nếp là món ăn không thể thiếu trong buổi sáng ngày Tết Đoan Ngọ. Theo quan niệm, vị nồng cay của rượu nếp sẽ khiến các loại kí sinh trong cơ thể bị tiêu diệt. Rượu nếp có hương thơm và vị ngọt tự nhiên mà bạn không cần phải dùng đến đường.
Ở mỗi vùng miền cách ủ cơm rượu lại khác nhau. Nếu như người miền Bắc để các hạt tơi thì ở miền Trung cơm rượu lại được ép thành khối còn miền Nam thì được viên tròn. Tuỳ theo khẩu vị, bạn có thể thử nghiệm từng cách làm riêng để cả nhà đều thích.
Rượu nếp kiểu Huế lại là một thức uống giải khát thông dụng của người dân nơi đây. Viên cơm nếp lên men vừa tới, mùi men nhẹ chưa quá gắt pha cùng đá sẽ xua tan đi cơn khát cực nhanh. Nước rượu nếp bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh để tránh lên men rượu. Khi uống cho thêm đá vào cốc, ăn cả cơm rượu nếp và nước sẽ rất ngon.
2. Bánh tro (Nam Trung Bộ và Nam Bộ và một số nơi của Miền Bắc)
Bánh tro là món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ và một số nơi của Miền Bắc. Bánh tro có nhiều tên và hình dáng khác nhau như bánh ú, bánh tro (gio), bánh âm và có vài biến thể khác nhau theo địa phương.
Bánh tro được bán nhiều nhất trong ngày Tết Đoan Ngọ bởi người ta luôn tin rằng khi ăn bánh tro, cũng như hoa quả và rượu nếp vào ngày này, bệnh tật trong người sẽ tiêu tan hết. Theo quan niệm xưa, tháng 5 âm lịch là thời điểm mùa hè oi bức, dễ sinh bệnh dịch, nên các món ăn chế biến cần có tác dụng dễ tiêu, giải nhiệt.
3. Thịt vịt (miền Trung)
Ít ai biết rằng trong ngày lễ giết sâu bọ ở nhiều địa phương của miền Trung, người ta lại ăn thịt vịt. Họ quan niệm, bắt đầu từ mùng 5 tháng 5 trở đi, vịt bắt đầu vào mùa. Những con vịt béo hơn, thịt ngon và không có mùi hôi nữa. Vì thế, trong Tết Đoan Ngọ, ở hầu hết các gia đình, họ đều mua vịt và chế biến thành nhiều món ăn khác nhau.
4. Bánh khúc (người Nùng)
Bánh khúc là món ăn không thể thiếu trong Tết Đoan Ngọ của người Nùng (Mường Khương, Lào Cai). Nguyên liệu làm bánh là gạo nếp ngon, rau khúc, đậu xanh, hạt vừng đen.
5. Chè trôi nước (miền Nam)
Chè trôi nước là món ăn không thể thiếu trong ngày này của người miền Nam. Từng viên chè tròn làm bằng bột nếp trắng, bên trong có nhân đậu xanh, ăn cùng với nước cốt dừa có vị béo, gần giống với bánh trôi của người miền Bắc.
6. Chè kê (Huế)
Chè kê là món ăn rất đặc trưng trong ngày Tết Đoan Ngọ ở Huế. Những hạt kê mẩy tròn sau khi được xay cho tróc vỏ, ngâm và đun sôi đến khi nở mềm, sền sệt, bỏ thêm đường và nước gừng sẽ cho ra nồi chè thơm phức với màu vàng kê quyến rũ.
7. Hoa quả theo mùa (phổ biến các vùng)
Cùng với bánh tro, cơm rượu nếp thì hoa quả đúng mùa không thể thiếu để người Việt thắp hương tổ tiên và thưởng thức. Hoa quả được chọn trong ngày Tết Đoan Ngọ chủ yếu là các loại quả mùa hè, tươi ngon và có vị chua chua, thơm nức đặc biệt là mận, vải. Nếu thiếu đi những thứ hoa quả này, có lẽ Tết Đoan Ngọ sẽ bớt đi phần nào hương vị và ý nghĩa.
